Kỳ 3 ở đây: http://bloganhvu.blogspot.com/2013/11/con-gai-con-trai-alice-munro-pa-dich-ky_9122.html
----------
----------
Tôi quên chưa kể những con cáo được cho ăn như thế nào. Tôi nhớ đến việc này khi thấy cái tạp dề bê bết máu của cha tôi. Người ta cho cáo ăn thịt ngựa. Thời ấy nông dân vẫn còn dùng ngựa, và khi một con ngựa đã quá già không còn làm việc được nữa, hoặc khi con ngựa bị què hoặc gục xuống không đứng nổi nữa, như thỉnh thoảng vẫn thế, chủ của nó sẽ gọi cha tôi, và ông cùng chú Henry sẽ đánh chiếc xe tải đến trang trại đó. Thông thường, cha tôi và chú Henry sẽ bắn chết và làm thịt con ngựa ngay tại trang trại, và trả cho chủ của nó từ 5 đến 12 đô la. Nhưng nếu ở nhà đã có quá nhiều thịt, họ sẽ mang con ngựa sống trở về, nuôi nó thêm một vài ngày hoặc vài tuần trong chuồng ngựa của chúng tôi, cho đến khi cần phải giết con ngựa để lấy thịt. Sau chiến tranh, người nông dân mua máy kéo và dần dần họ bán hết những con ngựa vì chúng chẳng còn có ích vào bất cứ việc gì nữa. Nếu họ bán ngựa cho cha tôi vào mùa đông thì ông sẽ nuôi những con ngựa ấy trong chuồng cho đến mùa xuân , vì chúng tôi có khá nhiều cỏ khô; vả lại, nếu như năm ấy trời tuyết dày mà máy cày không phải lúc nào cũng giúp chúng tôi dọn sạch tuyết trên đường đi, thì dùng ngựa để đi lên thị trấn cũng khá thuận tiện.
Mùa đông năm tôi mười một tuổi, cha tôi có hai con ngựa trong chuồng. Chúng tôi không biết chủ cũ đã gọi chúng là gì, nhưng chúng tôi đặt tên cho chúng là Mack và Flora. Mack là một con ngựa kéo xe già có bộ lông đen xỉn như bồ hóng và dáng điệu thờ ơ. Còn Flora là con ngựa cái có bộ lông màu nâu đỏ, là một con ngựa cưỡi. Chúng tôi dùng cả hai con này để kéo chiếc máy cắt. Mack thì chậm chạp và dễ điều khiển, còn Flora là một con ngựa chứng, thỉnh thoảng lại lồng lên, chồm sang những chiếc xe hơi và cả những con ngựa khác, nhưng chúng tôi vẫn thích nó vì nó chạy nhanh, bước sải, và vì nó có cái dáng vẻ lịch thiệp và bất cần. Vào những ngày thứ Bảy, chúng tôi thường xuống chuồng ngựa và khi chúng tôi vừa bước vào cái chuồng tối tăm và đầy mùi ngựa thì ngay lập tức con Flora ngẩng đầu lên, mắt long xòng xọc, hí lên ầm ĩ tuyệt vọng, và lên cơn ngay tại chỗ. Không ai dám đến gần chỗ buộc Flora vì chắc chắn sẽ bị nó đá.
Mùa đông năm ấy tôi cũng bắt đầu nghe mẹ tôi nhắc nhiều hơn về chủ đề mẹ tôi đã bắt đầu trước cửa chuồng cáo hôm trước. Tôi bắt đầu cảm thấy lo lắng. Dường như trong đầu mọi người đã có sẵn một ý tưởng rõ ràng và dứt khoát không chệch hướng về chủ đề này. Từ “con gái” trước đây đối với tôi là một từ rất bình thường không ẩn ý và hồn nhiên như một đứa trẻ, nhưng giờ đây nó không còn như vậy nữa. Một cô gái không phải là cái giống như tôi đang là, mà phải là một cái gì đó tôi sẽ phải trở thành. Nó là một định nghĩa, luôn được nhấn mạnh, kèm những lời chỉ trích và thất vọng. Nó cũng là một cái gì đó được dùng để trêu chọc tôi. Có một lần tôi với Laird vật lộn với nhau, và đó là lần đầu tiên tôi đã phải dùng hết sức bình sinh để đánh lại nó; thế mà tôi vẫn bị nó nắm chặt cánh tay khiến tôi rất đau và không còn vùng vẫy được nữa. Chú Henry đã chứng kiến cảnh này; chú cười to, nói: "Ồ, rồi có ngày Laird cho mày biết tay đấy cháu à, sớm thôi!”Quả là thằng Laird lớn lên nhanh quá. Nhưng chính tôi cũng đã lớn hơn trước.
Lúc bà tôi đến thăm và ở lại chơi với chúng tôi mấy hôm; tôi lại được dịp nghe những lời dậy dỗ khác. "Con gái không đóng cửa ầm ầm như thế." "Con gái ngồi phải khép chân lại chứ.” Và tệ hơn nữa là khi tôi hỏi một câu hỏi gì đó, thì nhận được ngay câu trả lời là “Việc ấy không phải của con gái.” Tôi cố ương ngạnh vẫn đóng sầm cửa khi ra vào và cứ ngồi thoải mái không khép nép, nghĩ rằng bằng cách đó tôi sẽ giữ được sự tự do của mình.
Khi mùa xuân đến, mấy con ngựa được thả ra sân nuôi gà vịt. Mack đứng sát tường nhà kho, cố cọ cọ mình vào tường để gãi cổ và gãi chân, nhưng Flora thì chạy lung tung, đá chân vào hàng rào, những cái móng guốc của nó gõ lóc cóc trên đường. Những mảng tuyết của mùa đông đang nhanh chóng tan đi, để lộ lớp đất cứng màu nâu và xám, cánh đồng nhấp nhô trông thô thô và trơ trụi, không còn cảnh tuyết phủ trắng lấp lánh tuyệt vời của mùa đông. Thời tiết đầu xuân cho ta cái cảmgiác rộng mở và được giải thoát. Lúc này chúng tôi đã cởi bỏ những đôi ủng nặng nề của mùa đông mà chỉ còn đi dép cao su, và cảm thấy đôi chân trở nên nhẹ tênh kỳ lạ. Một ngày thứ bảy nọ, chúng tôi ra chuồng ngựa và phát hiện tất cả các cánh cửa đều được mở, cho phép ánh sáng mặt trời và không khí trong lành ùa vào, một điều hiếm xảy ra trong chuồng ngựa. Chú Henry đã đứng sẵn ở đấy, thơ thẩn nhìn vào những cuốn lịch cũ được để thành chồng ở phía sau dãy chuồng, nơi mà có lẽ mẹ tôi chưa bao giờ vào đến.
"Nào, hãy đến đây chào tạm biệt anh bạn Mack của chúng ta đi chứ?” chú Henry nói. "Đây, cho nó một ít yến mạch." Chú đổ vào tay Laird một ít yến mạch và thằng bé chạy đi cho Mack ăn. Con Mack đã già, răng đã yếu và rụng nhiều nên nó nhai rất chậm rãi, trệu trạo đưa qua đưa lại nắm yến mạch trong miệng tìm răng để nhai. "Tội nghiệp con Mack quá đi thôi,”, chú Henry buồn buồn nói. “Khi một con ngựa già rụng hết rằng thì cũng là lúc nó nên đi thôi. Quy luật muôn đời là thế.”
" Chú sẽ bắn nó hôm nay à? " , Tôi hỏi. Mack và Flora đã ở với chúng tôi khá lâu, đến nỗi tôi quên mất là đến một lúc nào đó chúng cũng sẽ bị bắn.
Chú Henry không trả lời. Thay vào đó chú bắt đầu hát, một giọng hát ngân rung và buồn thảm một cách hơi chế giễu. Ôi, hết việc rồi, chú Ned đáng thương ơi, chú sẽ ra đi nơi những người da đen tốt bụng cũng đã ra đi. Con Mack vẫn chăm chỉ thè lưỡi nhặt những hạt yến mạnh trong bàn tay của Laird. Không chờ cho chú Henry hát xong, tôi bỏ ra ngoài và ngồi một mình trên cầu tàu.
Tôi chưa bao giờ thấy một con ngựa bị bắn, nhưng tôi biết họ thực hiện việc ấy ở đâu. Mùa hè năm ngoái tôi và thằng Laird đã nhìn thấy bộ ruột của một con ngựa trước khi người ta đem chôn. Mới đầu chúng tôi tưởng đó là một con rắn lớn màu đen, nằm cuộn tròn trong ánh mặt trời. Đó là khu vực trên cánh đồng dẫn đến nhà kho. Tôi nghĩ nếu bọn tôi trốn trong nhà kho và tìm một vết nứt rộng hoặc một lỗ khóa để nhìn thì bọn tôi có thể thấy cảnh họ bắn con ngựa. Đó không phải là cái cảnh mà tôi muốn xem; tuy nhiên, nếu điều ấy đàng nào cũng sẽ xảy ra thì xem cho biết vẫn tốt hơn.
Cha tôi từ trên nhà đi xuống; thấy bọn tôi, ông hỏi:
"Mấy đứa làm gì ở đây thế?".
"Không có gì ạ."
" Vậy thì lên nhà chơi đi”.
" Vậy thì lên nhà chơi đi”.
(còn tiếp)
Đăng nhận xét